کتابِ «سَمَک عَیّار» اوّلین
بار به همّتِ دکتر پرویز ناتل خانلری در پنج جلد در سال‌هایِ ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۳
توسطِ انتشاراتِ بنیادِ فرهنگ ایران منتشر شد. این
داستانِ عامیانه یکی از معروفترین داستانهایِ فارسی توسط نویسنده یا
نویسندگانی ناشناس نوشته شد و سینه به سینه نقل. فرامرز بن خداداد بن عبدالله
کاتب ارجانی اوّلین کسی بود که دست به جمع آوری شنیدههایِ خود زد. وی این داستان
را از زبانِ راوی به نام صدقهیِ ابوالقاسم شنیده بود.
صدقه ابوالقاسم از اهالیِ شیراز بود و
فرامرز بن خداداد بن عبدالله از اهالیِ ارجان فارس. امّا شیوهیِ نگارشِ
متن و محلِّ وقوعِ بخشی از ماجراها این گمان را برمیانگیزاند که کتاب در استان
خراسان تدوین شده باشد.
داستانِ
«سمک عیار» به عنوان یکی از پشتوانهیِ فرهنگی ما از دیدگاههای گوناگونی قابل
بررسی است. «سمک عیار» یک داستان عامیانه و تخیلی است و از همین روی دریچههایِ
بازی دارد بر رویِ فرهنگِ ایرانی و زبان فارسیِ آن زمان. در این
بخشِ شما با نامهایِ ذکرشده در داستانِ «سمک عیار» آشنا میشوید. در بخشهای
بعدی، نقش زن، زبان و خصلت عیاری مورد بررسی قرار گرفته میشود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نامِ
شخصیتها، قهرمانان و اسامیِ مکانهایِ داستانِ «سمک عیار» یکی از موضوعاتِ بسیار جالب
است که نظر خواننده را به خود جلب میکند. اغلبِ قهرمانانِ کتاب نامهایِ اصیلِ
ایرانی دارند. نامِ بعضی از افراد از حرفهیِ آنها گرفته شده است. بعضی دیگر شاید
ساختهیِ ذهنِ خیالپردازِ پردازندهیِ این داستانِ عامیانه باشد.
شهرهایِ عقاب، گیرمند، شیث بن آدم، سیمابیه،
حامیه، سایهیِ قاف، چلندر، شهرستان عقاب، هرمونشهر، جزیرهیِ
عقیق، جزیرهیِ تندباد، جزیرهیِ خروس، جزیرهیِ
مرغان، جزیرهیِ زعفران، جزیرهیِ تجار، جزیرهیِ قوقاش، کوهِ جهانبین، کوه قاف، درهیِ گردون، درهیِ
اکبر، درهیِ خورجان، درهیِ سرخ، دوازده دره، درهیِ
دولاب، درهیِ بهلان، درهیِ بور، یازده درّه، درهیِ ماران، درهیِ شرناس، درّه یِ
گرد، درهیِ غضبان، درهیِ سیاه، درهیِ آتش، هفتاددره، درهیِ شکاری، درهیِ شول، درهیِ سواران، درهیِ
شرناس، درهیِ دربند، درهیِ خونیان، درهیِ رنگ، قلعهیِ کلاغ تنها
نمونهای است از خیلِ نامِ مکانها. تعدادی از این نامها بسیار گذار و فقط یکبار
قید شدهاست، و تعدادی دیگر تا صفحاتِ پایانی کتاب اینجا وُ آنجا ذکر میشوند.
نامهایِ «سمک عیار» در سایت «رندان»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر